Op.Dr.Cemil Şerif Baydur

Muğla Valiliği ile Final Dershanesi arasında başlayıp, Assos Kafe yanından devam edip, Şok mağazasına kadar uzanan sokağa adını veren kişiyi tanıyor musunuz? Sokak levhalarında gözümüze çarpan isimler genç dimağlarda çoğu zaman hiçbir çağrışım yapmıyor.

Cemil Şerif Baydur, Muğla’nın ileri gelen sakinlerinden Şerif ve Habibe çiftinin bir çocuğu olarak, 1894 senesinde Muğla’da dünyaya geldi. Ailesi de şehrin yerli ve büyük ailelerinden biriydi ve Terzibaşızadeler ismiyle biliniyordu.

İlk ve orta tahsilini Muğla'da yaptıktan sonra, İzmir İdadisi'ni bitirdi. Sonrasında Haydarpaşa'da bulunan Tıp Fakültesi'nden 1918 yılında mezun oldu. İyi derecede Almanca ve Fransızca bilen Cemil Şerif meslek yaşamına ilk olarak mezun olduğu fakültenin göz kliniğinde asistan olarak başladı. Emekliliğine kadar geçen sürede farklı illerde 14 ayrı hastanede çalışmıştır.

Dr.Cemil Şerif Baydur'u tarihe geçiren hadiselerden birisi de, Türk Ocaklarının ilk başkanlarından 

(6 Kasım 1918 – 16 Ekim 1919) birisi olmasıdır. Türk Ocakları Derneği, II. Meşrutiyet sonrasında Osmanlı Devleti sınırları içinde yaşayan azınlıkların Osmanlı Devleti'nden ayrılmak için kurdukları milliyetçi derneklere karşılık aynı sınırlar içinde yaşayan Türklerin haklarını korumak üzere 1912 yılında kuruldu. Kuruluşunda tıbbiye öğrencilerinin büyük bir katkısı vardı.

İstanbul'un işgalinin hemen öncesinde, Halide Edip (Adıvar), Mehmet Emin (Yurdakul), Hasan Ferit (Cansever), Hamdullah Suphi (Tanrıöver) gibi isimler yönetimden istifa etmişlerdi. Bu ortamda, daha yirmi dört yaşında bir genç olan Cemil Şerif ocağın en genç genel başkanı olarak 6 Kasım 1918’de yirmi dört yaşındayken görev üstlenir. Hemen arkasından 13 Kasım'da İstanbul yabancı güçlerce işgal edilecektir. Bu dağdağalı günlerde, İngiliz işgal güçlerinin baskısı altında bu görevi sürdürmek bir cesaret işidir.

15 Mayıs 1919'da İzmir'in işgali üzerine, Türk Ocakları bir taraftan Sultanahmet mitinglerini tertiplerken, Dr.Şerif Baydur'da Muğla'ya gelerek 22 Mayıs 1919 tarihinde Kocahan mitingini tertip edecek ve burada bir konuşma yapacaktır. Menteşeliler Müdafaayı Vatan Cemiyeti kurucuları arasında yer alarak, Muğla'da kurulan Kardeş Yurdu ve Yeni Hayat Kulübü'nün çalışmalarına destek olmuştur.

Milli Mücadele döneminde ve sonrasında Anadolu'nun birçok yerinde cerrah olarak görev yapmış, 1927-1930 seneleri arasında Muğla'da Memleket Hastanesi cerrahlığı görevinde bulunmuştur. 1937 - 1938 yılları arasında kendi imkanları ile Paris'te nöroşirürji eğitimi aldı ve dönüşünde Türkiye'nin sahasında üçüncü beyin cerrahi uzmanı olarak görev yapmaya başladı. Kendisinin ''Nöroşirürji Bahisleri'' adlı eseri, Türkçe alfabe ile yazılan ilk nöroşirürji kitabı niteliğindedir. Kaderin garip bir cilvesi sonucunda 1940'lı yıllarda kendisi de Parkinson hastalığına yakalanmasına rağmen, çalışma hayatını devam ettirmiştir.

Cemil Şerif Baydur, 1947 ile 1953 yılları arasında İstanbul Sağlık Memurları Okulu Müdürlüğü yapmıştır. Müdürlüğü esnasında Muğla'dan birçok hemşerisinin bu okulda parasız yatılı okumalarını sağlamıştır.

Kardeşi Ecz. Hilmi Şerif Baydur 1961 -1969 yılları arasında Muğla milletvekilliği yapmıştır. Kardeşinin eşi Şehbal Baydur, Muğla'da kütüphane, okul ve yurt yapımı gibi birçok eser kazandırmış bir hayırseverdir.

1967 yılında hayata veda eden Cemil Şerif Baydur, milliyetçi ve idealist bir aydın rolüyle milli mücadeleye katkıda bulunurken, Türkiye'nin üçüncü beyin cerrahı olarak hizmet vermiş ve tıp tarihine önemli eserler kazandırmış bir hekimdir.

Kaynak: Av.Çağrı Alper, http://www.muglagundemgazetesi.com/cagri-alper